ရာဇဝတ္မႈမ်ား စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ရန္ ကင္ပိန္းလႈပ္ရွားသူမ်ား ေတာင္းဆို

မံုပီး | နယူးေဒလီ (မဇၩိမ) ။ ။ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္း အထူးသျဖင့္ ကုလ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီအေနျဖင့္ စစ္အစိုးရ က်ဴးလြန္ခဲ့ေသာ စစ္ရာဇဝတ္မႈမ်ား၊ လူသားမ်ဳိးႏြယ္အေပၚ က်ဴးလြန္ခဲ့ေသာ ရာဇဝတ္မႈမ်ားအတြက္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ကာ စစ္ေဆးရမည့္ အခ်ိန္ က်ေရာက္ေနၿပီဟု ကင္ပိန္းလႈပ္ရွားသူမ်ားက ေျပာဆိုလိုက္ၾကသည္။

မၾကာေသးခင္က အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို စီရင္ခ်က္ ခ်မွတ္လိုက္ျခင္း၊ တိုင္းျပည္၏ နယ္စြန္နယ္ဖ်ားတြင္ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ားအား မ်ဳိးတံုးသတ္ျဖတ္ေနျခင္းတို႔ျဖင့္ စစ္အစိုးရသည္ သူတို႔၏ ရက္စက္မႈ၊ ေခါင္းမာမႈတို႔ကို ရွင္းလင္းစြာ ျပသခဲ့ၿပီးျဖစ္ကာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား လုပ္ေဆာင္ရန္ ေတာင္းဆုိခ်က္ကိုလည္း လ်စ္လ်ဴရႈခဲ့သည္ဟု ကင္ပိန္းလႈပ္ရွားသည့္ အဖြဲ႔ ၃ ဖြဲ႔က ဗုဒၶဟူးေန႔က ေျပာဆိုျခင္း ျဖစ္သည္။

အဆိုပါ အဖြဲ႔ ၃ ဖြဲ႔အနက္မွ တဖြဲ႔ျဖစ္သည့္ စင္ၿပိဳင္အာဆီယံအဖြဲ႔ (Altsean Burma) ၏ ညိႇႏိႈင္း ဆက္သြယ္ေရးမႉးျဖစ္သူ ဒက္ဘီစေတာ့ဟတ္ (Debbie Stothard) က ထိုသို႔ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္တရပ္ကို လံုၿခံဳေရးေကာင္စီက ဖြဲ႔စည္းပါရန္ ေတာင္းဆို လိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းအေနႏွင့္ ရႈတ္ခ်ေၾကာင္း စကားလံုးမ်ားျဖင့္သာ ေျပာဆိုေနေသာ္လည္း စစ္အစိုးရက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းတြင္ အေျပာင္းအလဲမ်ား လုပ္ေဆာင္လာေအာင္ လက္ေတြ႔ တြန္းအားေပးသည့္အလုပ္မ်ားကို အနည္းငယ္မွ်သာ လုပ္ခဲ့သည္ဟု သူမက ေျပာသည္။

`ဒီအခ်ိန္ဟာ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းအေနနဲ႔ စစ္အစိုးရရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြကို လက္ခံေနတာ ရပ္ဆုိင္းၿပီး သူတို႔ကို ရင္ဆိုင္ဘို႔ အခ်ိန္ေကာင္းပါပဲ´ ဟု စေတာ့ဟတ္က ၾကာသပေတးေန႔က မဇၩိမကို ေျပာသည္။

စင္ၿပိဳင္အာဆီယံ (Altsean Burma) ၊ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး ဖက္ဒေရးရွင္း (FIDH) ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီ (BLC) တို႔က ဗုဒၶဟူးေန႔က ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို စီရင္ခ်က္ခ်မွတ္အၿပီး စစ္အစိုးရအေပၚ ေနာက္ထပ္ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ဥေရာပသမဂၢ (EU) ကို သူတို႔၏ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ ဖြဲ႔စည္းေရး ေတာင္းဆိုခ်က္အား ေထာက္ခံပါရန္ ပန္ၾကားေတာင္းဆိုလုိက္သည္။

ျမန္မာျပည္တြင္း ဆိုးရြားလာေနေသာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနမ်ား၊ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုမ်ားအေပၚ ဆက္လက္က်ဴးလြန္ေနေသာ ယုတ္မာရက္စက္မႈမ်ားႏွင့္ ႏိႈင္းစာလွ်င္ ဥေရာပသမဂၢ - အီးယူ၏ ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈ အသစ္သည္ လံုေလာက္မႈမရွိေၾကာင္း အဆိုပါ ေၾကညာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

`ဤပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈမ်ားသည္ အီးယူ၏ ယခုျပႆနာအေပၚ ခုိင္ခိုင္မာမာ ရပ္တည္ေပးလိုသည့္ ႏိုင္ငံေရးအရ ဆႏၵမရွိျခင္းကို ထင္ဟပ္ေဖာ္ျပေနျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ သူတို႔အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာ ရာဇဝတ္မႈမ်ားကို ဆက္လက္ က်ဴးလြန္ႏိုင္သည္ဟု စစ္အစိုးရကို မီးစိမ္းျပလိုက္သလို ျဖစ္သြားေစပါတယ္´ ဟု FIDH ၏ ဥကၠ႒ Souhayr Belhassen က ေၾကညာခ်က္တြင္ ေျပာဆိုထားသည္။

ရန္ကုန္ အင္းစိန္ေထာင္အတြင္းရွိ အထူးတရား႐ံုးက ၂ လေက်ာ္ၾကာ စစ္ေဆးခဲ့ေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အမႈကို ၾသဂုတ္လ ၁၁ ရက္ေန႔က အမိန္႔ခ်မွတ္ခဲ့ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို အျပစ္ရွိေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္၍ အလုပ္ႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႏွစ္ ျပစ္ဒဏ္ခ်ခဲ့သည္။

ထို႔ေနာက္ စစ္အစိုးရအၾကီးအကဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီးသန္းေရႊက တရား႐ံုးအမိန္႔ကို သူ၏ အထူးအမိန္႔ျဖင့္ ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲကာ ေထာင္ဒဏ္ကို ထက္ဝက္ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး က်န္ေထာင္ဒဏ္တဝက္ကိုလည္း သူမ၏ ေနအိမ္တြင္ပင္ ေနထုိင္၍ က်ခံခြင့္ျပဳလုိက္သည္။ ထို႔ျပင္ ေကာင္းမြန္စြာ ေနထုိင္ပါက ျပစ္ဒဏ္မွ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးႏိုင္သည္ဟုပါ ေဖာ္ျပထားသည္။

ထိုသို႔ စီရင္ခ်က္ခ်မွတ္ၿပီးေနာက္ ႏိုင္ငံအမ်ားအျပားက ေၾကညာခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ကာ စစ္အစိုးရကို ရႈတ္ခ်ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကသည္။ ႏိုင္ငံအနည္းအက်ဥ္းကသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ျပစ္ဒဏ္အေပၚ ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးကာ သက္ညႇာေပးခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ စစ္အစိုးရကို ေထာက္ခံၾကိဳဆိုခဲ့ၾကသည္။

`အီးယူအေနျဖင့္ နအဖ (စစ္အစိုးရ) ၏ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေပၚ ဟန္ျပသက္ညႇာမႈကို ၾကည့္ၿပီး အရူးလုပ္မခံသင့္ဘဲ၊ နအဖ အေနျဖင့္ သူတို႔၏ မဟာဗ်ဴဟာျဖစ္ေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို လူျမင္ကြင္းမွ ေဖ်ာက္ထားလိုသည့္ အခ်က္ကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္ခဲ့ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ တခ်ိန္တည္းတြင္ နအဖ သည္ ဒီမိုကေရစီသို႔ ေရွးရႈသြားေနပါသည္ဟု ကမၻာကို ျပသႏိုင္ခဲ့ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အေရွ႕ပိုင္းတြင္ စစ္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနသည့္အခ်ိန္ နအဖ က က်င္းပရန္ စီစဥ္ထားေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို မည္သို႔ ယံုၾကည္လက္ခံႏိုင္ပါမည္လဲ´ ဟု စေတာ့ဟတ္က ေမခြန္းထုတ္သြားသည္။

စစ္အစိုးရတပ္သားမ်ားက ေနာက္ထပ္ ယုတ္မာရက္စက္မႈမ်ားကို က်ဴးလြန္ေနသည့္အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေရွ႕ပိုင္းတြင္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ တိုင္းရင္းသားႏိုင္ငံသားမ်ားမွာ မိမိအိုးအိမ္ကို စြန္႔ခြာထြက္ေျပးေနၾကရသည္ဟု စေတာ့ဟတ္က ေျပာသည္။

`အကယ္၍ စစ္အစိုးရသာ အေျပာင္းအလဲမ်ားကို ႐ိုး႐ိုးသားသား အမွန္တကယ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခ်င္သည့္ ဆႏၵရွိလွ်င္ တိုင္းရင္းသားမ်ားကို သတ္ျဖတ္ေနျခင္းအား ရပ္ဆိုင္းပစ္ရမည္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ စစ္အစိုးရအၾကား အေရးတခုတည္းမဟုတ္၊ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳးိစုမ်ား၏ အေရးလည္း ျဖစ္သည္´ ဟု စေတာ့ဟတ္က အထူး အေလးေပး ေျပာၾကားသြားခဲ့သည္။

ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္း အထူးသျဖင့္ ကမၻာ့ ကုလသမဂၢသည္ စစ္အစုိးရအား သူတို႔၏ အမူအက်င့္မ်ား ရပ္တန္းက ရပ္ေရးအတြက္ ထိေရာက္ေသာ အစီအစဥ္မ်ား ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္း မရွိဟုလည္း စေတာ့ဟတ္ က ဆက္လက္ေျပာဆိုခဲ့သည္။

`ကုလသမဂၢမွာ နအဖ (SPDC) အေပၚ ဖိအားနည္းနည္းပဲ ဒါမွမဟုတ္ လံုးလံုးကို မရွိတာ။ နအဖ ကလည္း သိတယ္၊ သူတို႔ ဒီအတိုင္း အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံေရးမွာ ဆက္ကစားေနလို႔ ရတယ္ဆိုတာကို´ ဟု သူမက စစ္အစိုးရ၏ တရားဝင္အမည္ျဖစ္ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္း သာယာေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေကာင္စီ (SPDC) ဟူေသာ အမည္ကို ရည္ညႊန္း၍ ေျပာၾကားသြားသည္။

ထိုအေတာအတြင္း အေမရိကန္အေျခစိုက္ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ တရားေရးဗဟုိဌာန (GJC) ကလည္း သတင္းေၾကညာခ်က္တေစာင္ ထုတ္ျပန္၍ ကုလအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းက ကမၻာေပၚတြင္ တဦးတည္းေသာ အထိန္းသိမ္းခံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘယ္ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေပၚ စစ္အစိုးရက စီရင္ခ်က္ ခ်မွတ္လိုက္သည့္ အေပၚ တံု႔ျပန္ ေျပာၾကားပံုႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကန္႔ကြက္ ရႈတ္ခ်လိုက္သည္။

ကုလအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း၏ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား စီရင္ခ်က္ခ်လိုက္သည့္အေပၚ ေျပာၾကားလိုက္သည့္ မွတ္ခ်က္ စကားသည္ ကုလပဋိဉာဥ္စာတမ္းပါ သူ၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္ႏွင့္ လံုးဝပင္ ကြဲလြဲေနသည္ဟု GJC က ေျပာဆိုလုိက္သည္။

`ကုလသမဂၢရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္တဦးအေနနဲ႔ အခုရွိေနတဲ့ ဒီအေၾကာင္းအခ်က္ေတြအရနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒအရ ကုလအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ လုပ္ရမွာက အျပစ္ရွိသူေတြ အျပစ္က လြတ္ေနတာေတြကို ရပ္တန္႔သြားေအာင္ ေတာင္းဆိုဘို႔ ျဖစ္တယ္။ `စိတ္ပ်က္မိေၾကာင္း´ `ရင္ၾကားေစ့ေရး´ကို ေတာင္းဆိုေၾကာင္း ေတြ ေျပာေနဘို႔ မဟုတ္ဘူး´ ဟု GJC က သူတို႔၏ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ဤစီရင္ခ်က္အေပၚ `စိတ္ပ်က္ေၾကာင္း´ `အံ့ၾသတုန္လႈပ္မိေၾကာင္း´ ေတြ ေျပာေနမည့္အစား ျမန္မာႏိုင္ငံအေရးကို အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ တရား႐ံုး (ICC) သို႔ လႊဲအပ္ေဆာင္ရြက္ေစသင့္ေၾကာင္း GJC က ေၾကညာခ်က္တြင္ ေျပာဆိုထားၿပီး အဆံုးသတ္တြင္ ဘန္ကီမြန္း၏ မွတ္ခ်က္စကားသည္ `ဥပေဒစိုးမိုးမႈကို ေလ်ာ့ပါးထိခိုက္ေစေၾကာင္း´ ေျပာဆိုထားသည္။

source by : မဇၥၽိမ